परमेश्वर स्तुति सार स्तोत्रम्

त्वमेक: शुद्धोऽसि त्वयि निगमबाह्य मलमयं प्रपंचं पश्यन्ति भ्रमपरवशा: पापनिरता: ।
बहिस्तेभ्य: कृत्वा स्वपदशरणं मानय विभो गजेन्द्रे दृष्टं ते शरणद वदान्यं स्वपददम् ।।1।।

न सृष्टेस्ते हानिर्यदि हि कृपयातोऽवसि च मां त्वयानेके गुप्ता व्यसनमिति तेऽस्ति श्रुतिपथे ।
अतो मामुद्धर्तुं घटय मयि दृष्टिं सुविमलां न रिक्तां मे याच्ञां स्वजनरत कर्तुं भव हरे ।।2।।

कदाहं भो स्वामिन्नियतमनसा त्वां ह्रदि भजन्नभद्रे संसारे ह्रानवरतदु:खेऽतिविरस: ।
लभेयं तां शान्तिं परममुनिभिर्या ह्राधिगता दयां कृत्वा मे त्वं वितर परशान्तिं भवहर ।।3।।

विधाता चेद्विश्वं सृजति सृजतां मे शुभकृतिं विधुश्चेत्पाता मावतु जनिमृतेर्दु:खजलधे: ।
हर: संहर्ता संहरतु मम शोकं सजनकं यथाहं मुक्त: स्यां किमपि तु तथा ते विदधताम् ।।4।।

अहं ब्रह्मानन्दस्त्वमपि च तदाख्य: सुविदित स्ततोऽहं भिन्नो नो कथमपि भवत्त: श्रुतिदृशा ।
तथा चेदानीं त्वं त्वयि मम विभेदस्य जननीं स्वमायां संवार्य प्रभव मम भेदं निरसितुम् ।।5।।

कदाहं हे स्वामिञजनिमृतिमयं दुःखनिबिडं भवं हित्वा सत्येऽनवरतसुखे स्वात्मवपुषि ।
रमे तस्मिन्नित्यं निखिलमुनयो ब्रह्मरसिका रमन्ते यस्मिंस्ते कृतसकलकृत्या यतिवरा: ।।6।।

पठ्न्त्येके शास्त्रं निगममपरे तत्परतया यजन्त्यन्ये त्वां वै ददति च पदार्थांस्तव हितान् ।
अहं तु स्वामिंस्ते शरणमगमं संसृतिभयाधथा ते प्रीति: स्याद्धितकर तथा त्वं कुरु विभो ।।7।।

अहं ज्योतिर्नित्यो गगनमिव तृप्त: सुखमय: श्रुतौ सिद्धोऽद्वैत: कथमपि न भिन्नोऽस्मि विधुत: ।
इति ज्ञाते तत्वे भवति च पर: संसृतिलयादतस्तत्त्वज्ञानं मयि सुघटयेस्त्वं हि कृपया ।।8।।

अनादौ संसारे जनिमृतिमये दुःखितमना मुमुक्षु: संकश्चिद्भजति हि गुरुं ज्ञानपरमम् ।
ततो ज्ञात्वा यं वै तुदति न पुन: क्लेशनिवहैर्भजेऽहं तं देवं भवति च परो यस्य भजनात् ।।9।।

विवेको वैराग्यो न च शमदमाद्या: षडपरे मुमुक्षा मे नास्ति प्रभवति कथं ज्ञानममलम् ।
अत: संसाराब्धेस्तरणसरणिं मामुपदिशन् स्वबुद्धिं श्रौतीं मे वितर भगवंस्त्वं हि कृपया ।।10।।

कदाहं भो स्वामिन्निगममतिवेधं शिवमयं चिदानन्दं नित्यं श्रुतिह्रतपरिच्छेदनिवहम् ।
त्वमर्थाभिन्नं त्वामभिरम इहात्मन्यविरतं मनीषामेवं मे सफलय वदान्य स्वकृपया ।।11।।

यदर्थं सर्वं वै प्रियमसुधनादि प्रभवति स्वयं नान्यार्थो हि प्रिय इति च वेदे प्रविदितम् ।
स आत्मा सर्वेषां जनिमृतिमतां वेदगदितस्ततोऽहं तं वेधं सततममलं यामि शरणम् ।।12।।

मया त्यक्तं सर्वं कथमपि भवेत्स्वात्मनि मतिस्त्वदीया माया मां प्रति तु विपरीतं कृतवती ।
ततोऽहं किं कुर्यां न हि मम मति: क्वापि चरति दयां कृत्वा नाथ स्वपदशरणं देहि शिवदम् ।।13।।

नगा दैत्या: कीशा भवजलधिपारं हि गमितास्त्वया चान्ये स्वामिन्किमिति समयेऽस्मिञ्छयितवान् ।
न हेलां त्वं कुर्यास्त्वयि निहितसर्वे मयि विभो न हि त्वाहं हित्वा कमपि शरणं चान्यमगमम् ।।14।।

अनन्ताधा विज्ञा न गुणजलधेस्तेऽन्तमगमन्नत: पारं यायात्तव गुणगणानां कथमयम् ।
गृणन्यावद्धि त्वां जनिमृतिहरं याति परमां गतिं योगिप्राप्यामिति मनसि बुद्ध्वाहमनवम् ।।15।।

परमेश्वर स्तुतिसार स्तोत्र परम दिव्य इकाई को समर्पित एक प्रार्थना है। हालाँकि यह कभी-कभी कुछ छंदों में भगवान शिव और भगवान विष्णु को संबोधित करता है, इसका उद्देश्य भगवान तक पहुंचना है, जो किसी भी सीमित विवरण से परे है। यह स्तोत्र अत्यंत मधुर है और स्तोत्र रत्नावली से लिया गया है।

परमेश्वर स्तुतिसार स्तोत्र के भीतर, ब्रह्मांड के भगवान, पुण्य आत्माओं के रक्षक, सभी अस्तित्व के स्रोत, सर्वोच्च अस्तित्व और आदि देवता से प्रार्थना की जाती है। यह पवित्र और दयालु ईश्वर, जिन्हें अक्सर पिता के रूप में जाना जाता है, से विनती है कि वे जीवन की चुनौतीपूर्ण यात्रा को पार करने में ज्ञान और शक्ति की कमी वाले लोगों की देखभाल करें और उनकी सहायता करें।

स्तोत्र में भगवान से भी प्रार्थना की गई है, जो व्यक्तियों को जीवन की कठिनाइयों से निपटने में सहायता करते हैं, ताकि उन लोगों की मदद की जा सके जो अपनी अपर्याप्तताओं से परेशान और प्रभावित हैं। भले ही उनके पास अशुद्ध विचार और अहंकारी व्यक्तित्व हैं, यह उन लोगों के लिए दिव्य मार्गदर्शन का अनुरोध करता है जो सर्वशक्तिमान की सुरक्षात्मक और परोपकारी दृष्टि से दूर हैं।

परमेश्वर स्तुतिसार स्तोत्र का पाठ आमतौर पर स्तोत्रों, गीतों या शुभ आयोजनों की श्रृंखला के समापन पर किया जाता है। यह इन प्रयासों के लिए शुभता और सामंजस्यपूर्ण निष्कर्ष की कामना के रूप में कार्य करता है। स्तुति का यह भजन भगवान महेश्वर को समर्पित है, जो उमा से अविभाज्य हैं, उनकी दिव्य ऊर्जा का प्रतिनिधित्व करते हैं। शब्द और अर्थ के बीच संबंध के समान अविभाज्य जोड़ी की अवधारणा को अर्धनारीश्वर के मानवरूपी रूप में दर्शाया गया है, जो शक्ति और शक्तिमान के सामंजस्यपूर्ण मिलन का प्रतीक है। इस दिव्य संबंध की तुलना खूबसूरती से पार्वती और परमेश्वर के शाश्वत साहचर्य से की गई है, जैसा कि कवि कालिदास ने रघुवंश में वर्णित किया है, और यह वैयाकरण कात्यायन द्वारा अपनी पहली वर्तिका में बताए गए मौलिक सत्य की याद दिलाता है।









2024 के आगामी त्यौहार और व्रत











दिव्य समाचार











Humble request: Write your valuable suggestions in the comment box below to make the website better and share this informative treasure with your friends. If there is any error / correction, you can also contact me through e-mail by clicking here. Thank you.

EN हिं